Kulabantu Abancoma iLockdown eZimbabwe Kube Labanye Abathi Uhulumende Udlala Ngozulu

Kulabantu koBulawayo abathakazelala ukuvalwa ngci kwelizwe leZimbabwe kusenzelwa ukuvimba ukumemetheka komkhuhlane weCOVID-19.

Kodwa abanye bathi abanikwanga isikhathi sokulungiselela ukuhlala ezindlini inyanga yonke.

UMnu. Michael Ndiweni, umqondisi wenhlanganiso yabaphila ngokuthengisa eyeBulawayo Vendors and Traders Association, ngomunye wabancoma okwenziwe nguhulumende loba ekhonona ngesikhathi esiphiwe abantu ukuthi bazilungiselele bevalelwe ezindlini.

“Besivele sikhuluma ukuthi ukuvalwa kwedolobho lelizwe besokuvele kuphuzile ngoba besikhangela ukuthi umkhuhlane lowu sumemetheka kakhulu ngakho besokudingeka ukuthi uhulumende athathe amanyathelo ukuthi abantu baphephe. Kodwa okungani kuyasikhathaza yikuthi uhulumende sevale ngci imikambo lapho abantu abathengisa khona. Ngomnakano wethu sicabanga ukuthi uhulumende avumele abantu abathengisa endaweni ezifaneleyo ezisemthethweni abalama licence bayethengisa bakhangelwe ukuthi bayalandela izinqumo zokuthi umkhuhlane ungamemetheki. Sibona engani akuvumi ukuthi kuvalwe abantu bevela kukhefu bengela ngitsho lemali yokuthi bathenge ngapha bethengela labantwana ukudla.”

Lokhu kusekelwa nguNkosazana Pretty Mpofu, omunye wabathenga bethengisa impahla koBulawayo.

“Ngibona engani uhulumende uzenza ukuthi abantu babulawe yindlala instead of ukuthi sibulawe yiCorona sizafa ngendlala endlini. Khathesi sidlile okuzimali okuncane ebesilakho ngefestive season manje sesihlala endlini for 30days yikuphinda sibangele udubo olu worse. Sekuzadala lodlakela ezindlini, ama teenage pregnancies ngoba abantwana seetshona ezindlini njalo le GBV izakuba nengi kakhulu ngoba nxa sesitshona sonke endlini lobaba sekuzaba nzima kakhulu.”

UMnu. Charles Tshuma, esinye njalo isakhamuzi sakoBulawayo, uthi abezomthetho bayekethise ukuvimba abantu emigwaqweni okwenze ukuthi umemetheka kakhulu umkhuhlane weCOVID-19.

“Silusizi ukuthi indaba leyi yeCovid 19 isicine yaletha ama lockdown restrictions amatsha lawa ababuhlungu ebesingafisi ukuthi sibuyele kiwo. Thina yithi abantu esenze sabuyela lapho ngoba besesingasalandeli imitheho leyi eye social distancing lama gathering esiwabonileyo eMbare. Ngiphinde ngithi njalo kodwa amapholisa abekhangele konke lokhu kusenzakala, bekumele be enforcer ama lockdown regulations abekhona, but bebesekela bona khathesi sekuhlupha ngoba lalabo abakade belandela imithetho sebeza suffer.”

UNkosikazi Gugulethu Tshabalala laye uthi uhulumende wenze isinqumo lesi ngenxa yokuthi wenze amaphutha amanengi okuvimba ukumemetheka kwegciwane leCOVID-19.

“Uhulumende wenze i-decision leyi egijima, etshengisela i-panic kakhulu ngezelakalo lezi ebesezisenzakala ukuthi ama positive cases ethu abeseyanda kakhulu. Kunje koBulawayo izibhedlela ezikhangelelwe ukuthi zibe seziphelile ezinjenge Ekusileni lokhe zingakapheli, so lapha koBulawayo nxa abantu bengagula akula sibhedlela esingakhangela abantu abayabe begula kakhulu. Njengizakhamuzi zakoBulawayo asithathenini i-responsibility at individual level ngoba uhulumende engeke enze lutho ukuthi siphephe.”

UDokotela Solwayo Ngwenya uthi kumele abantu balandele iziqondiso zokuvumba ukumemetheka komkhuhlane weCOVID-19.

Amapholisa lamasotsha aseqalile ukubhodabhoda emadolobheni besenzela ukulandela okwethulwe nguhulumende izolo othi uzama ukuvimba ukumemetheka kwegciwane leCoronavirus.

Your browser doesn’t support HTML5

Udaba Esilethulwe nguBathabile Masuku