Abalandela Umdlalo Wenguqu Bakhala Ngokulwa Phakathi Kwenhlanganiso yeFIFA leSports Commission

Eltah Mengomasha

HARARE - Abathanda inguqu eZimbabwe bathi ukuqophana phakathi kwenhlanganiso ebona ngezenguqu emhlabeni wonke jikelele eyeFIFA leSports and Recreation Commission sokwenze ukuba abatsha abanengi bengatholi amathuba okudlala inguqu phandle kwelizwe.

l-FIFA nyakenye imise eleZimbabwe ukuba liphatheke emidlalweni yenhlanganiso le kulandela ukuxabana kohlangothi lukahulumende oluphethe ezemidlalo olweSports and Recreation Commission leZifa. lFIFA ikhala ngokuthi ikhomishini le ingenela kwezenguqu okungekho emthethweni.

Ithi umkhokheli weZIFA uFelton Kamambo labanye bakhe kumele beqhubekele phambili ngomsebenzi wabo hatshi abakukhomishini le. Banengi abasekela okufiswa yiFIFA. UJohannes 'Tshisa' Ngodzo, owake wadlalela iqembu leHighlanders, uthi ukuxabana lokhu kubisela muva umdlalo wenguqu lezifiso zabatsha.

“Ngibona ungathi abafana abakhulayokuyababulala sibili, noma umoya wabo. UngayakumaJunior levels, ayisaqinanga, sokuyinguqunje. Loba umuntu eleminyaka elitshumi lanhlanuefuna ukudlala kumaUnder 17, ubakwazi ukuthikasayenelisi, okubabisela emuva. Isimo esikhonakasilunganga. KoBulawayo badlala iDivision 1 esikwakweni. Kasiyi ndawo njengelizwe.”

Uthi udaba lweZIFA kumele lulungiswe masinyane.

“Bona abaphathi abazibambileyo kufuze bebuyelendlela zokuvusa umdlalo wethu. Ukulwa kwabosokuphazamisa abaphansi- abafana abancanelathi abaqeqetshi. Kabaxazulule indaba yakhona.”

UMkhokheli Dube, owadlalela iqembu leHighlanders lamanye amaqembu eMelika lakwele South Africa, ulombono ofanayo.

“Khathesi kasikwanisi ukudlala kumaNationalTeams, okuba yinkinga. Ama Under 15, Under 17 leUnder 23, kabadlali umncintisweni okumelebebe bedlala khona. Ngakho kuncindezela laboabafuna ukuthatha inguqu njengomsebenzi. Nxaungadlalelanga ilizwe kangako, amanyeamaqembu aphandle kwelizwe ayayalaukukuthatha, noma utshisa kanganani.”

UAmelia Muleso, olesikolo senguqu koBulawayo, uyakusekela lokhu.

Amelia Muleso

“Udaba lweSuspension lunzima kakhulu njalolwenza silahlekelwe ngabafana lamankazanaabalezipho, ngoba bayehluleka ukudlalela ilizwe, njongoba kungela thuba, kulapho abazithengisakhona eEurope, eAmerica, lakumanye amazwe.”

Uthi kumele kulungiswe okuhlupha iSRC leZIFA.

UEltah Nengomasha, okhokhela iSRC, uthi uKamambo labanye bakhe baxotshelwa abakwaziyo. Uthi bazama ukulungiselela abatsha emidlalweni wenguqu.

“Ngithanda ukubonga ilizwe leZimbabwengokuzwisisa, lapho thina njengeSRClohulumende sizama ukulungisisa induboesadibana lazo emdlalweni wethu wenguqu. Singakabuyeli ukuyadlala lamanye amazwe, zikhona izinto ezifuna ukuqondiswa ukuze kusasasingaphenduki kusimo esinje. Ngeke satshiyaumdlalo wethu ukhokhelwa ngendlela engayisiyo. Lokhu sakuyenzela labo ontanga ukuze beneliseukudlala bekhululekile, besazi ukuthi amathubaokulolonga amathalenta abo manengi.”

UGift Banda, obambe okwesikhatshana isikhundla somkhokheli weZIFA, wathembisa ukuba bazasebenzisa amandla abo wonke ekuthuthukiseni ezemidlalo loba kulokuxabana phakathi kwekhomishini yeSports and Recreation Commission lenganganiso yomdlalo wenguqu.

Wathi bazazama njalo ukuthi abatsha bethole amathuba okudlala umdlalo wenguqu okulakho ukubalethela inzuzo.

ULeopold Munhende, osakhulayo njalo oyintathelizindaba, uthi uhulumende kwakungamelanga angenele kwezenguqu.

“Singakwala sibili kodwa abanikazi bebhoraphansi jikelele, yiFIFA. Ngakho, uhulumendengeke wathi ufuna ukuthi inguqu yakuleli idlalwe, yena esala ukulandela imithetho yeFIFA. Uhulumende wakhipha iZimbabwe kuFIFA esithiuzazenzela izinto, kodwa kasanikanga iZIFA imali, njalo siyakwazi ukuthi lezisebenzi kazisela malieZIFA.

“Kutshengisa ukuthi uhulumende wayenzainto le engacabanganga. Nxa kusibalomhlanganiso oqakathekileyo, mawuyenzwe- abaxotshwayo bexotshwe, abaphendukayobephenduke, ilizwe liphenduswe ekudlalenilamanye amazwe.”

EleZimbabwe selilomnyaka lenyanga ezintathu lingaphatheki emidlalweni yenguqu lamanye amazwe kulandela ukumiswa kwelizwe leli yinhlanganiso yeFIFA.