amalinks wokungena

Breaking News

IHozi Innovator Ifundisa Abatsha Ukusungula Likhuthuthukisa Amabhizimusi


Abatsha abangene umhlangano weHozi Innovator eHarare
Abatsha abangene umhlangano weHozi Innovator eHarare

lnhlanganiso ebona ngezamabhizimusi abasakhulayo iHozi Innovator esekelwa yisigodlo sommeli weMelika eZimbabwe inceda amabhizimusi abatsha acathulayo ukuze azithuthukise loba sisibi kakhulu isimo somnotho elizweni. Linhlanganiso ikhangelelwe ukuqhuba imihlangano yemfundiso embalwa lonyaka eyokwabela abatsha ulwazi lwezamabhizimusi.

Ekhuluma emhlanganweni wemfundiso wabasakhulayo abakubhizimusi lalabo abafisa ukusungula awabo, owenzelwe eHarare, namhlanje, umnumzana Leslie Makwembere esinye senkokheli yenhlanganiso eye Hozi Innovator uchasisa kabanzi ngenhloso yalimihlangano yemfundiso.

“Thina sifisa ukufundisa abasakhulayo ukuthi bengakuhambisa njani uma beqhuba ezamabhizimusi, njalo abenelisa ukungena kumfundiso zethu yilabo abaleminyaka engu18 kusiyafika ku35. Siqale lapha eHarare kodwa sizakuya koBulawayo, siye eGweru kanye laseMutare. Sizaqhuba njalo izifundo online. Leli lithuba lokuthi bonke abasakhulayo abangathanda ukungena kwezamabhizimusi, bebuye bezothola ulwazi.”

Omunye wabasakhulayo oyintathelizindaba ohlala eHarare, uTsistsi Mashavave, laye okade esemhlanganweni munye, uthi kunzima ukusungula ibhizimusi eZimbabwe.

“Iqiniso yikuthi loba ungaba lombono omuhle kanganani owebhizimusi ogafuna ukugena kilo, kunzima ukuthi uphumelele ngenxa yomumo ilizwe lethu elikiwo khona. Ungakhangelisisa, banengi abasakhulayo abathi bale mfiso yokuqala imizamo yabo, kodwa bavinjwa yimithetho lokunye okukhona, yikho ngisithi izifiso zingaba khona, kodwa ziphelela khonapho nje ekubeni yizifiso.”

UMleli Ncube laye obesemhlanganweni lo, uthi abatsha balakho ukusungula amabhizimusi bengadonsa ndawonye.

“Isimo esikiso kunzima ukudonsa wedwa, yikho ngisithi nxa singahlanganisa imiqondo, sitshintshane lolwazi, lezindlela zokubambana, singabakwazi ukuthi sizincedise ngokwemali, ngokwamaqinga, kanye lokufinyelela kwabaphatha izintambo kuhulumende, ukuthi basincedise ngalokhu abalakho ukuze sizithuthukise, kanye lezigaba zethu.”

Ukufundiswa ngezamabhizimusi okwenziwe namuhla bekusekelwa nguhulumende weMelika, inhlanganiso yaseEswathini eyeEduFri lekolitshi ele Iowa University yaseMelika.

Omunye walabo abasebenza kuhlangothi lokudlelana lozulu esigodlweni sommeli weMelika eZimbabwe, uNkosikazi Rebecca Archer-Knepper, uthi usekelo lwabo lokutholisa amathuba kwabasakhulayo bakuleli luzaqhubekela phambili.

“Njengelizwe leMelika, kuyasijabulisa ukubona abatsha abalamadlabuzane okusungula amabhizimusi angaphathisa bona lezindawo abavela kizo, yikho sibasekela. Lokhu kuhle njalo ngoba kwenzakala emadolobheni lasemaphandleni. Kuqakathekile ukuthi imfundiso enjengaleyi iqhubekele phambili ukwenzela ukuthi siphakamise abasakhulayo.”

Ocubungula indaba zomnotho ekunhlanganiso ebona ngamalungelo abathengi eyeNational Consumer Rights Association uMnu. Effie Ncube uthi isimo esiselizweni yiso esivimba abatsha ukuthi besungule amabhizimusi eZimbabwe.

“Zinengi izinto ezifunakalayo ukuze abasakhulayo bevule amabhizimusi, okubalisa izimali zokusungula leyo mizamo, imali abangalayo. Okwesibili, kuyikuthi abalayo leyo mali, kufuneka izibambiso ukuze beyezuza izimali lezi emabhanga- kodwa abalazo lezi zibambiso ezibalisa izindlu. Kuthi njalo, abanengi abala lwazi lokuthi bengamaqhuba njani lawa mabhizimusi, ngoba abanye bayabe bengafundanga kangako ngenxa yokuswela amathuba. Okokucina, isimo esiselizweni asivumeli ukuthi amabhizimusi asakhulayo afinyelele, ikakhulu awabatsha.”

AbeHozi Innovator babike ukuba uhlelo lwabo lolu,lwemihlangano yemfundiso alusoze lwaphelela eHarare kuphela kodwa luzaqhutshwa kwezinye indawo zelizwe ezigoqela koBulawayo, Gweru, Mutare lezinye, kanye lasebulenjini.

Bakhona abasakhulayo abalamabhizimusi asachathukayo abathi loba umnotho welizwe ulwisa amaqhinga abo, bazazama ngazo zonke indlela ukuthi imizamo yabo ingatshabalali; besebenzisa ubungcitshi lezimali abazitholiswa zinhlanganiso ezisebenza zibambisana lesigodlo sommeli weAmerica eZimbabwe.

Forum

XS
SM
MD
LG