amalinks wokungena

Breaking News

Iqhubekela Phambili Imidlalo Yama Zuvu Parties eZimbabwe Okwenziwa Uguganga Okumangalisayo


People Dancing at La Septante on September 24, 2021. (REUTERS/Hereward Holland)
People Dancing at La Septante on September 24, 2021. (REUTERS/Hereward Holland)

Baqhubekela phambili abatsha, ikakhulu emadolobheni, abangena emidlalweni yensitha ezindlini lapho abanatha khona utshwala, abathatha izidakamizwa njalo abaya emacansini mahlayana.

Imidlalo le, esolwa kakhulu ngabantu eZimbabwe, ibizwa ngokuthi ngama Vuzu Parties.

Abantwana laba, ikakhulu abalabazali abahlala kwamanye amazwe ababathumezela imali yokubondla, baxhumana labanye enkundleni yokuxhumana eyeWhatsApp lezinye. Abavuma ukuya emidlalweni le, bahlawula imali engedlula ikhulu - $100 umuntu munye ngamunye, kuthengwe utshwala lezidakamizwa. Osakhulayo ohlala koBulawayo, uKukhanya Moyo, uchasisa okwenzakala kumaVuzu Parties.

“Ngokuzwa kwami, abantwana laba bayabuthana ezindlini ezingela badala, kumbe ezilabadala abagangileyo ababavumezayo ukwenza lawa maParty. Bathatha yonke into enathwayo kanye lezidakamizwa bayazisebenzisa, besithi bayazilibazisa. Baya njalo emacansini bengavikelekanga. Bona bayabe besithi bayazikholisisa empilweni zabo, bengazi ukuthi bamotsha ikusasa yabo.”

Omunye njalo osakhulayo, uMqoqi Ncube, uthi kwenziwa sanyamazana emidlalweni le.

“Ngempela amaVuzu parties akhona, ikakhulu kusapho esiluthi ngama 2000. Okwenzakalayo endaweni lezi akumnandanga njalo kubulala isizwe sethu loMthwakazi wonke. Kudhakwa ngesilinganiso esiphezulu, esingajwayelekanga, okubulala impilo yomuntu. Kwenziwa into ezisanyamazana, okungathandeki emphakathini.”

Uthi izehlakalo zemidlalo enje, ziveza ukuba imithetho eselizweni iyaxega.

“Ungazibuza ukuthi umphakathi ungaphi, lokhu kusenzakala: ukhona kodwa awula mandla kangako. Masithi umntwana ungamkhuza ngendlela yokumtshaya, uyakutshela ngamalungelo akhe, akucebele emzalini. Umzali laye akuzondele ukuthi umkhuzeleni kumbe utshayeleni, akutshele ngamalungelo omntwana. Mina njengomntwana wakuma 90’, kudala thina sisakhula sasikarajwa, sifakwe emthethweni sibili. Abadala lomphakathi, bakhona, kodwa abakho; kodwa empelweni, indaba leyi ifuna ilungiswe.”

USikhwicamfundo Solwayo Ngwenya, osebenza esibhedlela seMpilo koBulawayo, uthi kunengi okungaphazamiseka emizimbeni lasempilweni yabasakhulayo abangena amaVuzu Parties.

“Ngesikhathi esinengi, bayanatha utshwala obule concertation enengi, becine besifa. Abanye yibo abacina sebengasayenelisi ukuphila benganathanga. Njoba besiya emacansini bengavikelekanga, balakho ukuzuza imikhuhlane enjenge gonorrhea, syphilis, Hepatitis B, HIV leminye. Okunye yikuthi bengamitha besasebancane, okuyingozi.”

U-Isabella Michael, umkhokheli wenhlelo njalo obona ngokwethulwa kwemibiko kunhlanganiso esebenza labasakhulayo eyeStudents and Youth Working on Reproductive Health Action Team, uthi kumele uzulu avimbe imidlalo le.

“Bona abasakhulayo ngokwabo kumele bezenzele izinqumo bezimele, ukuthi bafuna ukuba ngabantu abanjani ngempela. Abakholise ngendlela ebayenelisisa ukuthi bathathe amanyathelo aqondileyo. Inhlanganiso ezisebenza zizimele, mazincede lazo ngokutholisa okokuvikela imikhuhlane kanye lezisu. Kuyajabulisa ukuthi zikhona ezinceda ngokutholisa PREP lePEP. Kufunakala njalo, indawo zokuthi nxa osakhulayo elohlupho olulokwenza ngezocansi, kumbe lawa maVuzu party, ethole usizo engachothozwanga.”

UAssistant Commissioner Paul Nyathi, isikhulumeli samapholisa, uthi bazaqhubekela phambili bebopha abatholakala emidlalweni yama Vuzu Parties.

“Asizoze sibuyele emuva endabeni leyi esiyithola elizweni lonke- eHarare, koBulawayo, eGweru eMasvingo laseMutare. Sicela uzulu abambane lathi, abazali lezikolo, sonke sivimbe umkhhlane lo. Asibophi kuphela, kodwa sesingena ezikolo sifundisa lokuxwayisa izifundi phezu kwalindaba.”

Kusanda kubotshwa abantwana eDzivarasekwa eHarare abatholakala belungiselela ukwenza iVuzu Party.

Forum

XS
SM
MD
LG